Grensoverstijgende spoorverbinding Coevorden - Bad Bentheim

Er komt een rechtstreekse verbinding van Coevorden naar Bad Bentheim, die in 2026 gereed moet zijn. Het is de bedoeling dat er dan elk uur een trein rijdt. De bestaande reizigerstreinverbinding Rheine–Bad Bentheim–Neuenhaus wordt hiervoor doorgetrokken naar Coevorden. Ongeveer 30 kilometer bestaand goederenspoor wordt opgewaardeerd naar personenvervoer.

Via de Vechtdallijn Emmen–Coevorden–Zwolle kunnen reizigers straks in Coevorden overstappen op de Duitse trein naar Emlichheim, Nordhorn, Bad Bentheim en Rheine – en vice versa. Dankzij deze nieuwe verbinding stoppen vanaf 2026 internationale treinen in Coevorden en kunnen reizigers kiezen voor een duurzamer alternatief voor korteafstandsvluchten binnen Europa. Grote steden als Hannover, Bremen en Berlijn komen zo binnen handbereik.

Met het aanpassen van het spoor kunnen reizigers vanuit Emmen straks gemakkelijker over de grens reizen. Voornamelijk forenzen die voor werk of studie pendelen, en toeristen, zullen hiervan profiteren. Ook de economie, het vestigingsklimaat en de uitwisseling op het gebied van cultuur en onderwijs krijgen hiermee een impuls.

Het project is gestart met de ambitie om een directe treinverbinding tussen Emmen en Rheine te realiseren. In de uitwerking is gebleken dat dit op korte termijn niet haalbaar is. De oplossing is een verbinding tussen Coevorden en Bad Bentheim, waarmee reizigers met twee overstappen alsnog tussen Emmen en Rheine kunnen reizen. Er rijdt al een trein tussen Bad Bentheim en Neuenhaus; samen met Duitsland wordt nu gewerkt aan het ontbrekende traject tussen Coevorden en Neuenhaus, zodat op het volledige traject weer treinen kunnen rijden.

In Nederland beheert ProRail de hoofdspoorweginfrastructuur (HSWI). Om de trein naar vanuit Coevorden naar Duitsland te kunnen laten rijden, rijdt de trein eerst over de HSWI, in dit geval station Coevorden en ongeveer 500 meter spoor, waar ook de trein tussen Emmen en Zwolle gebruik van maakt.

Daarna rijdt de trein via een wissel over ca. 2 kilometer spoor van de Bentheimer Eisenbahn in Nederland, richting de grens met Duitsland. Het project beoogt het reactiveren van de spoorlijn (ca. 30 km) tussen Coevorden en Neuenhaus voor personenvervoer, waarmee een doorgaande treinverbinding tussen Coevorden en Bad Bentheim ontstaat.

In Coevorden legt ProRail een nieuw perron aan van ruim 100 meter om de overstap tussen Nederlandse en Duitse treinen te faciliteren. Daarnaast wordt 750 meter spoor aangepast om de spoorindeling te verbeteren. Deze ingreep vergroot de capaciteit en flexibiliteit van het station en draagt bij aan een robuustere dienstregeling op de lijn Zwolle - Emmen.

Het spoor valt onder te verdelen in 3 delen:

1. Het hoofdspoor van ProRail van station Coevorden en het spoor vanaf het station tot de wissel naar Bentheim (ongeveer 700 meter)
2. Ongeveer 2 km spoorlijn tussen de wissel van ProRail en de grens met Duitsland. Dit stuk is in eigendom van de BE. Het spoor heeft hier de juridische status van bijzonder spoor. Partijen hebben in onderling overleg als uitgangspunt gehanteerd dat deze status ook na realisatie van de personentreinverbinding gehandhaafd blijft.
3. Ongeveer 27 km spoor aan Duitse zijde tussen de landsgrens en station Neuenhaus. Dit stuk is in eigendom van BE.

In goede samenwerking zijn belangrijke stappen gezet:

• Stikstofberekeningen laten zien dat de trein mogelijk is
• Voor de trein en spoorbeveiliging zijn oplossingen gevonden waar alle partijen zich in kunnen vinden
• Over de juridische status is bij alle partijen een gedeeld beeld
• Voor de brug wordt gewerkt aan een concreet plan van aanpak
• Financiering is rond aan Nederlandse zijde

Op papier klinkt de ingebruikname van een goederenspoor voor personenspoor als een relatief eenvoudige opgave. In de praktijk blijkt dit anders. Het is een complex project, dat komt door:

• Infrastructuur in Duits eigendom en beheer op Nederlands grondgebied
• De juridische status van het spoor van BE in het kader van de Spoorwegwet (bijzonder spoor; nergens elders in Nederland is er op spoor met deze status sprake van een vergelijkbare personentreinverbinding; daarnaast wordt de Spoorwegwet vernieuwd waardoor er in de toekomst sprake zal zijn van een andere status)
• Een te renoveren oude Duitse draaibrug op Nederlands grondgebied
• Nederlandse ambities voor zero emissie openbaar vervoer
• De verknoping van Nederlandse en Duitse beveiligingssystemen (interfaces)
• De toelating van Duits materieel in Nederland
• Treinbeveiliging (in Nederland gebruiken we ATB en in Duitsland gebruikt men PZB)
• Operationele afstemming ProRail en BE
• Plan- en planningsproces van de 3 afzonderlijke spoordelen
• De samenloop op station Coevorden met de spoorlijn Zwolle-Emmen
• Stikstofproblematiek (ook grensoverstijgend)

Het project kost in totaal ongeveer 65 miljoen euro, waarvan bijna 30 miljoen aan Nederlandse zijde gefinancierd wordt. De Provincie Drenthe levert hieraan een bijdrage van ruim 10 miljoen euro. Daarnaast wordt rekening gehouden met een jaarlijkse exploitatiebijdrage van €500.000 door de provincie Drenthe. Door de bijdrage van de Nederlandse partijen wordt het spoor van ProRail en van de Bentheimer Eisenbahn geschikt gemaakt voor personenvervoer. Ook wordt er een cultureel evenement georganiseerd.

Er zijn vooralsnog geen EU-subsidies beschikbaar voor dit project.