Provincie Drenthe zet in op onderzoek, ondersteuning en handhaving bij lelieteelt
Provincie Drenthe zet in op onderzoek, ondersteuning van telers en handhaving bij lelieteelt. Daarbij ziet de provincie het teeltseizoen 2025 als een overgangsjaar als het gaat om handhaving. Dit blijkt uit een beleidsnotitie lelieteelt in Drenthe 2025-2028 die wordt voorgelegd aan Provinciale Staten. De notitie komt voort uit de uitspraak van de Raad van State op 2 april 2025.
Het overgangsjaar betekent dat de provincie in de meeste gevallen niet gaat handhaven bij een overtreding, maar eerst een waarschuwing afgeeft. Dit geldt niet voor telers die al eerder een waarschuwing kregen voor teelt binnen 250 meter van een Natura 2000-gebied. Zij kunnen dit teeltseizoen, bij een nieuwe overtreding zo dichtbij Natura 2000, al wel te maken krijgen met handhaving.
Voortoets
Uit de uitspraak van de Raad van State blijkt dat lelietelers een zogeheten voortoets (ecologische onderbouwing) moeten aanleveren. Hiermee moet een teler kunnen aantonen dat er géén significante negatieve effecten zijn op de natuur. Als dat niet met zekerheid is vast te stellen, dan geldt een vergunningplicht. Gedeputeerde Gert-Jan Schuinder: “Wij hebben de uitspraak zorgvuldig bestudeerd en met veel partijen gesproken om tot het voorstel voor deze notitie en werkwijze te komen. Hiermee proberen we oog te hebben voor zowel zorgen in de samenleving als het toekomstperspectief van de telers". In 2025 kiest de provincie voor een overgangsjaar, omdat op het moment van de uitspraak veel teelten al in de grond zaten en telers niet wisten dat zij een voortoets moesten aanleveren.
In 2026 moeten alle telers een voortoets uitvoeren. Om dit mogelijk te maken wil de provincie onderzoek (laten) doen op zowel korte als lange termijn. Een onderzoek op korte termijn is bedoeld om samen met telers een checklist op te stellen om significante effecten uit te sluiten. Dit gaat dan vooral om het uitsluiten van drift, emissies in de richting van het Natura 2000-gebied en het gedrag van de toegepaste actieve stoffen, zoals toxiciteit. Daarnaast wil de provincie laten onderzoeken of een generieke voortoets mogelijk is voor alle telers, omdat dit per perceel tijdrovend en kostbaar is voor de telers. Schuinder: “In de tussentijd willen we knelpunten van telers in beeld brengen en afspraken maken, zodat zij niet meer in nabijheid van de bebouwde omgeving hoeven telen. Telers hebben hierin echter ook een eigen verantwoordelijkheid en kunnen niet voorbijgaan aan de maatschappelijke onrust over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Vanuit de provincie bieden we, onder andere via het initiatief ‘Drentse Lelie’, ondersteuning om telers te helpen bij het reduceren van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en de impact op het milieu en de omgeving". In het project ‘Drentse Lelie’ krijgen telers de mogelijkheid om met Kritische Prestatie Indicatoren te sturen op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, om de impact op het milieu en de omgeving te verlagen naar een vergelijkbaar niveau als gangbare akkerbouwgewassen
Langjarig onderzoek
De provincie pleit in de notitie ook voor een langjarig onderzoek naar de effecten van gewasbeschermingsmiddelen op natuurgebieden. Doel is inzicht krijgen in de significante effecten op basis van de actieve stoffen in de gewasbeschermingsmiddelen, de toepassing van middelen en de locatie van percelen ten opzichte van Natura 2000-gebieden. De provincie wil dit onderzoek samen met LVVN en het IPO oppakken. De provincie bekijkt nog of tijdens deze onderzoeksperiode een tijdelijk moratorium nodig is voor lelieteelt. Dat zou betekenen dat het huidige areaal dat wordt gebruikt voor lelieteelt in Drenthe voor bepaalde tijd niet mag uitbreiden.
Beleidsnotitie lelieteelt in Drenthe 2025-2028
De beleidsnotitie lelieteelt in Drenthe 2025- 2028 is opgesteld op basis van de uitwerking van een juridisch spoor en een toepassingsgericht spoor, waarvoor gesprekken zijn gevoerd met Hilbrands Laboratorium in Wijster, Proefboerderij Valthermond, Meten=Weten, Natuurbeschermingswacht, KAVB (Koninklijke Algemeene Vereniging voor Bloembollencultuur), vertegenwoordiging distributeurs gewasbeschermingsmiddelen, LTO en telers. Naast de stappen uit de notitie lopen er diverse initiatieven om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te verlagen, middelen met een lagere milieubelasting in te zetten en biologische of nagenoeg biologische teelt.
Uitspraak Raad van State
De Raad van State deed op 2 april 2025 uitspraak over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen bij de lelieteelt op een aantal percelen in Drenthe, die op iets meer afstand dan 250 meter van het Natura 2000-gebied Holtingerveld liggen. Meer info via: Meer onderzoek nodig naar natuurgevolgen door gebruik gewasbeschermingsmiddelen in lelieteelt - Raad van State.
U vindt alle stukken via Statencommissie 03 september 2025 09:30:00, Drents parlement.