Provincie Drenthe maakt zich zorgen over UNESCO Werelderfgoed Koloniën van Weldadigheid door gaswinning Eesveen

Gepubliceerd op 16 december 2025

De provincie Drenthe dient een zienswijze in tegen het ontwerp-instemmingsbesluit van de minister van Klimaat en Groene Groei voor het gaswinningsplan Eesveen. Dit is één van de kleinere gasvelden in Zuid-West Drenthe die Vermilion wil aanboren. In het besluit van de minister is het eerdere provinciale verzoek om de risico’s voor het UNESCO Werelderfgoed Koloniën van Weldadigheid apart in kaart te brengen, niet opgevolgd.

Mijnbouw ligt wereldwijd gevoelig bij UNESCO. Het gasveld Eesveen ligt deels onder en dichtbij Frederiksoord-Wilhelminaoord in de Koloniën van Weldadigheid. Door het verzoek om risico’s in kaart te brengen niet op te pakken, gaat de minister volgens de provincie te gemakkelijk voorbij aan het belang van het Werelderfgoed. De provincie wil graag in gesprek met de minister van KGG over dit besluit en wil hierbij ook het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed betrekken, zodat deze partijen hun zorgen over de gaswinning met haar kunnen bespreken.

Waarom inzicht in risico’s essentieel is

Ruim voordat er besluiten worden genomen, moet duidelijk zijn of gaswinning gevolgen heeft voor de kwaliteit en de uitzonderlijke en universele waarde van het Werelderfgoed. Om dat in beeld te brengen bestaat er een internationaal erkend instrument: de Heritage Impact Assessment. Deze wordt ook toegepast bij naastliggend gasveld VDW, waar ook mogelijke winning aan de orde is. Zo’n onafhankelijk onderzoek brengt feitelijk en volgens internationale methoden in beeld wat de effecten kunnen zijn op de Werelderfgoedwaarden. Het vormt een stevige basis voor een zorgvuldige afweging. Voor de provincie Drenthe staat voorop dat de waarden van het Werelderfgoed niet worden aangetast.

Belangen Werelderfgoed moeten meewegen in besluitvorming

De provincie is zeer terughoudend als het gaat om gaswinning in de buurt van Werelderfgoed. Gedeputeerde Bart van Dekken: “Bij gaswinning vinden we het belangrijk dat de verschillende belangen goed worden afgewogen. Wij vragen al langere tijd om bescherming van de belangen van het Werelderfgoed als het gaat om gaswinning in Zuid-West Drenthe. Het is voor het eerst in jaren dat er een nieuwe vergunning wordt afgegeven voor gaswinning in dit gebied. We constateren helaas dat de minister geen oog heeft voor onze specifieke zorgen. Ook voldoet zij niet aan de wettelijke verplichtingen rond besluitvorming bij Werelderfgoed. Daarnaast houdt zij zich niet aan de verdragsafspraken die het Rijk met UNESCO heeft. De minister moet voordat ze deze vergunning afgeeft met de collega-ministeries en de siteholder van de Koloniën van Weldadigheid in Nederland, de provincie Drenthe, in gesprek.”

Internationale afspraken verplichten tot zorgvuldigheid

De Koloniën van Weldadigheid zijn UNESCO Werelderfgoed, omdat zij van grote waarde zijn voor de mensheid en wereldwijd uniek. Voor UNESCO staat het behoud van de uitzonderlijke en universele waarde centraal. Daarom bestaan er internationale afspraken over zorgvuldig omgaan met ontwikkelingen binnen en rond Werelderfgoedgebieden. Nederland heeft deze verplichtingen vastgelegd in de Omgevingswet. Dat betekent dat het Rijk helder en transparant moet communiceren met UNESCO over ontwikkelingen die mogelijk risico’s opleveren voor het Werelderfgoed.

Extra zorgen door aanvullende winningsplannen

Naast het gasveld Eesveen wil Vermilion ook de gasvelden VDW aanboren onder de gemeenten Westerveld en Weststellingwerf. Deze liggen aansluitend, direct onder het Werelderfgoed en vergroten daarmee de urgentie van een diepgaande risicoanalyse.