Democratie begunde in de previncie


Van vrogger of bint de Drenten deran wend um zuchzölf te redden. Under de bomen van de brink besleuten ze mandielig wat of der in het dörp gebeuren mus. As de kerk opknapt worden mus of as het gres op de brink te hoog stun, dan deden ze 't wark met mekaor.
Maor ok toen al waren der dinger die wieder gungen as de grèenzen van het eigen dörp. Der waren deurgaonde wegen deur 't veld die in de maande underholden worden mussen. Der mussen ofspraoken maokt worden over marktdaogen.

Dörpen en buurschappen hadden in de Middelieuwen heur eigen bestuursvörm: het karspel. Dizze karspels waren een gevolg van een olde, kerkelijke, bestuurlijke indieling. Wieder haj in Drenthe zes rechtsgebieden, de dingspels.

Sinds het ende van de vieftiende ieuw was der veur Drenthe as gehiel ien bestuursvörm: de Landdag. Op de vergaoderings van de Landdag hadden boeren (as ze teminnen een eigen arf en bedrief hadden) het recht um met te proten en besluten te nimmen.
Drenthe kwam, nao een boezige tied van oorlog tot 1594, niet in de Staoten-Generaol, umdat het te aarm weden zul. Wal hadden de Staoten-Generaol vanoet Den Haag invloed op het Drèentse bestuur. Zie wolden stieve geern dat der een neie bestuursvörm kwam. In 1603 was het zo wied: het 'College van Drost en Gedeputeerden' kwam der. Die mus zuch veural gangs holden met het beuren van belasting, maor al gauw weur het een daogelijks bestuur. Je zulden dizze bestuursvörm zien kunnen as een verre veurloper van de gedippeteerde staoten, diew nou hebt.

De hoogste leide was in handen van de Landdag Drenthe, waor ok edellieden in kwamen. Dizze veurloper van de provinciaole staoten betrök zo um het jaor 1600 de veurmaolige kloostergebouwen an de Brink in Assen. Laoter zul op die plek het previnciehoes kommen.

Nao het ontstaon van het 'Koninkrijk der Nederlanden' (1813) under keuning Willem l kwamen der in het hiele laand 'Staten der Provinciën'. Manlu die genog belasting beteulen, muchten de leden dervan kiezen. Allén dizze mannen hadden doedertied stemrecht. De staotenleden keuzen dan weer de leden van de Tweide Kaomer.
Nou vin wij dat niet zo democratisch, maor veur die tied was het hiel wat. Veur 't eerst har Nederland naomelijk een gekeuzen, nationaole vertegenwoordiging.
De leden van de Tweide Kaomer wordt sinds 1848 rechtstreeks keuzen. De provinciaole staoten kiest sinds die tied de leden van de Eerste Kaomer. De invloed van de keuning weur zo kleiner, want daorveur benuumde die de leden van de Eerste Kaomer.