Ruilverkavelingen

In eerste instantie heeft het esdorpenlandschap met het ontginnen van vele woeste gronden een transformatie ondergaan. Vervolgens zijn de ruilverkavelingprojecten in dit deel van het gebied die in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw in uitvoering genomen om grote melkveehouderijen een plaats te bieden. Het traditionele boerenlandschap is daarbij grootschalig op de schop gegaan. Met behulp van rijkssubsidies is de ontsluiting verbeterd, zijn boerderijen verplaatst en zijn de perceelsgrootte en -vorm aangepast aan de eisen vanuit de landbouwmechanisatie. Er ontstaat een rationeler landschap, waarin de oorspronkelijke samenhang tussen de (vaak gaaf gebleven) esdorpen en omgeving op veel plaatsen is verdwenen.

De gebieden rond Elp, Orvelte, Westerbork en Zwiggelte zijn min of meer gespaard gebleven van de ruilverkaveling. De samenhang tussen de dorpen, de beekdalen en de essen is daardoor nog duidelijk beleefbaar.