Holtingerveld
De Havelterberg is vanuit het noorden al ver van ver zichtbaar. Deze heuvel is dan ook het meest in het oog springende onderdeel van het natuurgebied Holtingerveld (1.782 ha).
De Havelterberg bestaat voor een groot deel uit relatief kalkrijke rode keileem, die de basis vormt voor de grote variatie in plantengroei in dit gebied. Deze keileem vormt een slecht doorlatende laag waardoor zelfs boven op de berg natte condities bestaan.
Nergens ter wereld is de soortencombinatie te vinden die hier voorkomt. Opvallende plantensoorten in dit vochtige heideveld zijn: bochtige klaver, knollathyrus, kleine bevernel, voorjaarszegge, gevlekte orchis, bosanemoon, maanvaren en fraai hertshooi.
Naar het noordoosten toe gaat de berg over in het meer dan 10 meter lager gelegen heideveld van het Ooster- en Westerzand. Dit voornamelijk vochtige heideveld wordt afgewisseld met stuifzanden, dennenbossen en vennen.
Opvallend zijn de twee voormalige vliegvelden uit de Tweede Wereldoorlog. Na de oorlog zijn deze twee startbanen blijven liggen en heeft zich er een opmerkelijke flora op ontwikkeld met orchideeën, varens, rozenkransje en tal van soorten uit het heischrale milieu.
Bovendien zijn deze vliegstrips rijk aan dagvlinders, waaronder een vorm van het icarusblauwtje die alleen hier en op Terschelling voorkomt.
Het Holtingerveld is van belang voor een populatie van de gevlekte witsnuitlibel en de kamsalamander, die beide vooral in vennen, poelen en oude bomkraters voorkomen.
Habitattypen
H2310 Stuifzandheiden met struikhei
H2320 Binnenlandse kraaiheidebegroeiingen
H2330 Zandverstuivingen
H3160 Zure vennen
H4010 Vochtige heide
H4030 Droge heide
H6230 Heischrale graslanden
H7110 Actief hoogveen
H7150 Pioniervegetaties met snavelbiezen
H9190 Oude eikenbossen op zandvlakten
H91D0 Veenbossen
Soorten
H1166 Kamsalamander
H1042 Gevlekte witsnuitlibel