Verduurzamen van dorpshuizen met erfgoedwaarden vereist integrale aanpak


Het verduurzamen van dorpshuizen met cultuurhistorische waarden vereist een zorgvuldige, integrale aanpak. Daarom startte het beleidsteam Cultuurhistorie en Ruimte (CMV) van de provincie Drenthe samen met het Programma Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed (VMV) begin 2022 een pilot met tien dorpshuizen met erfgoedwaarden. Het doel van deze pilot was zoeken naar integrale methodieken die niet alleen voor dorps-en buurthuizen, maar ook toepasbaar kunnen zijn voor andere categorieën gebouwen (bijv. oude schoolgebouwen).

In opdracht van de Provincie Drenthe zijn in 2020 bij 30 dorps- en buurthuizen in Drenthe door architectuurhistorici de cultuurhistorische waarden in kaart gebracht (met een zogeheten waardenscan) en is gekeken naar de manier waarop cultuurhistorie kan bijdragen aan de verduurzaming en het toekomstbestendig maken van die dorpshuizen. De waardenscan leverde een historisch perspectief van ieder dorpshuis op. En dat is belangrijk, zodat bij het verduurzamen op serieuze en inspirerende wijze rekening wordt gehouden met de karakteristieke elementen van een dorpshuis. De downloadlink van dit rapport vindt u rechtsboven. Geconcludeerd werd, dat het verduurzamen van dorpshuizen met cultuurhistorische waarden een zorgvuldige, integrale aanpak vereist. Niet alleen het huidige gebruik van het dorpshuis, maar ook de verwachtingen van de beheerders over de toekomst van het dorpshuis en het toekomstige gebruik daarvan bepalen uiteindelijk de keuze in de verduurzamingsstappen die potentieel gezet kunnen worden.

Vandaar dat het beleidsteam Cultuurhistorie en Ruimte (CMV) van de Provincie Drenthe – op initiatief van Saskia van Dijk – in samenwerking met het programma Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed (VMV) begin 2022 met 10 geselecteerde dorpshuizen met erfgoedwaarden een pilot startte. In de pilot is met een team van deskundigen op zoek gegaan naar integrale methodieken, die bovendien niet alleen voor dorps-en buurthuizen, maar mogelijk ook toepasbaar kunnen zijn voor andere categorieën gebouwen (bijv. oude schoolgebouwen). Daarbij worden reeds aanwezige en soms nog te vergaren kennis en informatie over architectuurhistorie en ontwerp gebruikt richting het verduurzamingsadvies.

Resultaten pilot in slotbijeenkomst in Dorpshuis De Tille in Witteveen

Op 5 juli 2022 werden de resultaten van de pilot gepresenteerd in een slotbijeenkomst in een van de deelnemende dorpshuizen, De Tille in Witteveen. De resultaten werden  overhandigd aan gedeputeerde Nelleke Vedelaar. Rob Hendriks, architect bij architectenbureau DAAD trapte de presentatie af met een uiteenzetting van de verscheidenheid aan ruimtes, het gebruik en toekomstvisies van de deelnemende dorpshuizen. Cultuurhistoricus Wijnand Galema gaf  een schets van de cultuurhistorische typologieën van Drentse dorpshuizen en bijbehorende verduurzamingsadviezen.  Aron Banninga van ingenieursbureau Archipunt sloot af met een presentatie over de verduurzamingsmogelijkheden met in achtneming van de erfgoedwaardes en het gebruik. Na de presentaties vond een rondleiding plaats in dorpshuis De Tille in Witteveen, waarin de integrale opgave tot leven komt.

Terugblik bijeenkomst 5 juli

Aan deze pilot werkten de volgende personen/partijen mee: Sander Uiterwijk (MLG Gebiedsontwikkeling, projectleider), Wijnand Galema (architectuurhistoricus), Rob Hendriks en Wietske Attema (DAAD architecten), Aron Banninga (Archipunt), Minke van Netten (team CMV, provincie Drenthe) en Jasper Vos en Ugo Leever (Programma VMV, provincie Drenthe).