Winning natuurlijke kleurstoffen uit Tagetes voor Feed & Food toepassingen


In Drenthe en Groningen worden Afrikaantjes (Tagetes) geteeld voor biologische bodemontsmetting, door het in te zaaien als tussengewas bij onder anderen de Lelieteelt. Technisch gezien werkt Tagetes goed voor de bodemontsmetting, maar voor massale toepassing is het economisch nog onvoldoende rendabel. Terwijl massale toepassing sterk bijdraagt aan een duurzamere Lelieteelt, meer biodiversiteit, een goede omgeving voor (gezondere) Bijen, een goed imago van de Landbouw en meer economische activiteit. Om massale toepassing rendabel mogelijk te maken zijn New Businesses en HLB samen met 6 Lelietelers in Drenthe en 1 Lelieteler uit Friesland (samen zijn zij de rechtspersoon verwaarding tagetes i.o.), op zoek gegaan naar de mogelijkheden voor een beter rendement van de Tagetesteelt. In dit project is ingegaan op de winning van de natuurlijke kleurstof Luteïne uit de Tagetesbloemen om de Luteïne toe te passen in de veehouderij voor de kleuring van de eierdooier in de eieren.

Doel

Er zijn drie doelen in het project opgenomen:

  1. Na dit project is er meer duidelijkheid hoe het beschikbare hybride ras onder Nederlandse omstandigheden voor voldoende luteïne opbrengst en voldoende werking voor bodemontsmetting, zodat het kan zorgen voor een goede businesscase. Dit doordat het hybride ras verder getest wordt onder Nederlandse omstandigheden.
  2. De favoriete verwerkingswijze van de Tagetesbloem van oogst tot “luteïne concentraat” is voor deze business case op labniveau en op pilotniveau gerealiseerd. Er worden 2 of 3 “extractie-opties” getest inclusief voeropnameproeven en eidooier testen op kleine schaal. Daarna volgt de pilottest met één of twee extractietechnieken. Hierna is bekend welke techniek geschikt is.
  3. Er is vanuit de “Rechtspersoon Verwaarding Tagetes i.o.” nog geen passende organisatiestructuur en investeringsplan voor de verwerking van de Tagetesbloemen tot Luteïne concentraat op praktijkschaal en voor de afzet van het luteïne concentraat. Na dit project is hiervoor een duidelijk plan beschikbaar.

Inhoud

Voorafgaand aan dit project is er in de Winter 2013/2014 een innovatieadvies project gehouden ‘het onderzoek naar de winning van luteïne uit tagetes voor feed- en foodtoepassingen’. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat er een markt voor Nederlandse luteïne is. aansluitend op het innovatieadvies is er in 2015/2016 een haalbaarheidsstudie met een pilot veldproef gedaan. In deze veldproef is de ‘Tagetes-luteïne-keten’ getest van “zaadje tot ei of ander product”. Tijdens deze fase is er gekeken naar keuzes te maken op teelt en oogstwijze, opslag van bloemen na de oogst, toe te passen droog- maal- en zeef- techniek. Voor zover nodig de toe te passen extractie techniek voor luteïne i.v.m. opname door dieren. Beschikbare analysetechnieken voor monitoring luteïne gehalten.

Dit project ‘Winning natuurlijke kleurstoffen uit Tagetes voor Feed & Food toepassingen’ bestaat op hoofdlijnen uit:

  1. De labfase van 1 maart 2017 t/m zomer 2017 waarin op kleine schaal, drie extractie/maal technieken en de voeropname met check op luteïne in de eidooier worden getest. Hiervoor gebruiken we Tagetesbloemen die in 2016 zijn geoogst.
  2. De pilotfase met teelttesten in het groeiseizoen 2017 en een of twee extractie-/maaltest(en) en voeropnametest met check op luteïne in de eidooier in het najaar 2017 en winter/voorjaar/zomer 2018. De informatie uit de labfase is de input voor de pilot fase.

De reden waarom er in het project gefocust word op de toepassing via Feed naar Food is: dit is in vergelijking met de directe Food markt, een relatief grote markt, waar via de gebruikte ketenbenadering in het project voldoende toegang toe te krijgen is.