Proeflocatie Valthermond investeert in innovatie
Op het eerste gezicht lijkt het een ‘normale’ boerderij. Maar bij binnenkomst is het achterhuis niet een stal maar een vergader- of lesruimte en zit ik niet in een gezellige boerenkeuken aan de koffie, maar in een bedrijfskantine. Dit is geen ‘gewone’ boerderij in Valthermond, maar een proefboerderij van de business unit Open Teelten van Wageningen University & Research. Verdeeld over Nederland zijn er nog een aantal van deze proefboerderijen die daarmee alle grondsoorten van Nederland vertegenwoordigen.
“Wij doen hier allerlei soorten onderzoek voor een breed scala aan opdrachtgevers zoals gewasbeschermingsbedrijven, zaadveredelingsbedrijven, overheden en semi-overheden en waterschappen”, vertelt Gerard Hoekzema, bedrijfsleider van proeflocatie Valthermond. “Wat betreft het onderzoek moet je denken aan rasvergelijkingsproeven, het testen van gewasbeschermingsmiddelen, bemestingsproeven, onderzoek naar bodemgesteldheid maar bijvoorbeeld ook precisielandbouw. Het onderzoek is divers maar het doel is vrij eenduidig; op een meer duurzame manier met minder input aan actieve stof, betere resultaten, meer opbrengst en betere kwaliteit behalen. Ook is er de laatste jaren meer onderzoek naar vergroening op akkers om met meer biodiversiteit ziekten en plagen te beheersen.”
Positieve ontwikkelingen
Om een concreter beeld te geven van het resultaat van de proeven die op proeflocatie Valthermond worden gedaan, legt Gerard het nog wat verder uit. “Als je kijkt naar bijvoorbeeld het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen dan moeten boeren voldoen aan strenge protocollen en steeds veranderende wet- en regelgeving. In de afgelopen jaren is er veel geïnvesteerd in onderzoek waardoor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen enorm gereduceerd is.
Als sector brengen we deze positieve beweging denk ik te weinig naar buiten.
Hierdoor is het beeld wat buitenstaanders hebben, niet altijd even positief en dat is jammer.”
Balans vinden
“Na de tweede wereldoorlog wilden we nooit meer honger in Nederland en daar heeft de agrarische sector heel goed op ingespeeld en ons gegeven wat we wilden. Inmiddels realiseren we ons allemaal dat we zo niet door kunnen gaan en willen we bijna het tegenovergestelde. Dat is goed maar als sector hebben we tijd nodig om hier weer een goede balans in te vinden. Dat betekent veel onderzoek naar hoe we op een goede en verantwoorde manier kunnen produceren, voor prijzen waarvoor de agrariërs het ook daadwerkelijk kunnen produceren. Want zij willen hun eigen gezinnen natuurlijk ook kunnen voeden”, zo vertelt Gerard gedreven en je kunt zien dat dit onderwerp hem na aan het hart ligt.
Duurzaam rendement
De proefboerderij Valthermond werkt nauw samen met Innovatie Veenkoloniën, een Innovatiecentrum voor de veenkoloniale landbouw, gevestigd op dezelfde locatie. Wat is de insteek van deze samenwerking? “Het nieuwe Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid zorgt voor grote veranderingen en dit heeft gevolgen voor het inkomen van de agrariërs in de Veenkoloniën. Een agrariër gaat er hier financieel echt op achteruit”, zo legt Gerard uit. “Om deze inkomensteruggang te compenseren zoeken we samen met het Innovatieprogramma Veenkoloniën naar mogelijkheden om het rendement van de boerenonderneming te verhogen en te verduurzamen. Daarmee willen we bereiken dat agrariërs in de Veenkoloniën per 2020 onafhankelijk zijn van extra overheidssteun.”
Afrikaantje tegen aaltjes
“Een van de onderzoeken die we doen is een vergroeningsexperiment. Voor de akkerbouw vormen wortellesieaaltjes in de bodem een groot probleem. Zij kunnen zich vermeerderen op een zeer groot aantal gewassen en veroorzaken opbrengstderving. We zijn een proef gestart om te kijken welke invloed de teelt van tagetes (beter bekend als afrikaantjes) heeft, op de afbraak van deze aaltjes. Resultaten laten zien dat de teelt van afrikaantjes, de besmetting van wortellesieaaltjes sterk en langdurig verlaagd. Daarnaast hebben de afrikaantjes ook een positief effect op andere bodemeigenschappen. En een goede kwaliteit van de bodem is belangrijk voor een goede opbrengst van de gewassen.”
Toekomst van landbouw
Luisterend naar het verhaal van Gerard vraag ik me af hoe over 25 jaar de landbouw in de Veenkoloniën er uit zal zien. Daar heeft hij wel ideeën over. “Landbouw is onmisbaar voor Nederland en blijft bestaan, ook in de Veenkoloniën. Maar ik denk dat de vorm gaat veranderen en dat het in zijn geheel meer divers gaat worden. Het is in ieder geval heel belangrijk dat er landbouw in Nederland blijft en dat we niet afhankelijk worden van de landbouw in andere landen. Daarom blijven wij onderzoek doen en voor het ontwikkelen van nieuwe perspectieven voor duurzame land- en tuinbouw.”
